ಅಮ್ಮನಿದ್ದಲ್ಲಿ ಬಡತನವಿಲ್ಲ

ಮೇ 10, 2020ರ 'ವಿಜಯವಾಣಿ'ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಬರೆಹ

ಅಮ್ಮ ಇಲ್ಲದೆ ಒಂದು ವರ್ಷವೇ ಕಳೆದುಹೋಯಿತು. ಅಮ್ಮ ಇಲ್ಲದ ದಿನಗಳು ಹೇಗಿದ್ದವು? ಹಾಗೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರೆ ಏನೂ ಹೊಳೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಬರೀ ಕತ್ತಲೆಯಷ್ಟೇ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಹೌದು, ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಅದಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ ಉತ್ತರ ಇರುವುದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಅಮ್ಮನೆಂಬ ಬೆಳಕು ಆರಿದ ಮೇಲೆ ಉಳಿಯುವುದು ಕತ್ತಲೆಯೇ ಅಲ್ಲವೇ?

'ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯವರು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಆರೆಂಟು ವರ್ಷ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ವಯಸ್ಸಾದವರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಏನಾಗಿದೆ? ಅಂತ ಕೊಲೀಗ್ ಒಬ್ಬರು ಕೇಳಿದರು’ ಅಂತ ಮನೆಯಾಕೆ ಹೇಳಿದಳು. ಆಗಿನ್ನೂ ಅಮ್ಮ ಹೋಗಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳಾಗಿದ್ದಿರಬಹುದು ಅಷ್ಟೇ. ನಾನು ನಕ್ಕು ಸುಮ್ಮನಾದೆ. ತಲೆ ಬೋಳು ಮಾಡಿ, ಕ್ಲೀನ್ ಶೇವ್ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಇರಬಹುದು ಅಂತ ಸೇರಿಸಿದೆ. ತಲೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಮನಸ್ಸೂ ಬೋಳಾಗಿದ್ದನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ಹೇಳುವುದು ಹೇಗೆ? ಹೇಳದಿದ್ದರೂ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವವಳು ಅವಳು.

ಅಮ್ಮ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ನನ್ನೊಳಗಿನ ಒಂದು ಹಿಡಿ ಪ್ರಕಾಶವನ್ನೂ ಜತೆಗೆ ಒಯ್ದಳೇನೋ ಎಂದು ಆಗಾಗ ಅನಿಸುವುದಿದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಭ್ರಮೆಯೆಂದು ಮರುಕ್ಷಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ ಒಳಮನಸ್ಸು. ಅಮ್ಮ ತನಗಾಗಿ ಏನನ್ನೂ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡವಳಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಆಕೆ ಅದಮ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸಿದ್ದ ಜೀವದಿಂದ ಏನನ್ನು ತಾನೇ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದಾಳು? ಆದರೂ ಒಂದಿದೆ; ಹೇಗೆಂದ ಹಾಗೆ ಜಾರಿಬಿದ್ದು ಬರಿಗೈಯಲ್ಲಿ ಹೊರಟುಹೋಗಲು ಅದೇನು ಪದ್ಮಪತ್ರದ ಮೇಲಿನ ಜಲಬಿಂದುವಲ್ಲವಲ್ಲ! ಅವಳು ಅಮ್ಮ.

'ಒಬ್ಬನೇ ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿ ಓಡುತ್ತೀ ಏರುತಗ್ಗು ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ. ಬಿದ್ದು ಏಟು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀಯಾ. ಕೈ ಹಿಡಿದುಕೋ’ ಎಂದು ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಮ್ಮ ಗದರಿದರೆ ಕಿವಿಗೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದೇ ಅಮ್ಮ ಉಪಾಯವಾಗಿ 'ಒಬ್ಬಳೇ ನಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನಂಗೆ ಭಯವಾಗುತ್ತೆ. ನನ್ನನ್ನೂ ಕೈ ಹಿಡಕೊಂಡು ಕರಕೊಂಡು ಹೋಗು’ ಅಂತ ಹೇಳಿದರೆ ಕೈ ಹಿಡಿದು ಜತೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅಮ್ಮನಿಗೆ ನಾನು ಜತೆಗಿದ್ದರೆ ಧೈರ್ಯ ಎಂಬ ಮರ್ಜಿ ಬೇರೆ. ಮೊನ್ನೆಮೊನ್ನೆ ಕೊನೆಯಬಾರಿ ಅಮ್ಮನ ಕೈಹಿಡಿದಾಗ ಅವಳ ನಾಡಿ ಮಿಡಿತ ನಿಂತೇಹೋಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆ ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಒಂದಷ್ಟು ಬಿಸುಪು ಉಳಿದಿರುವ ಭಾವ. ಅದು ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಕ್ಷಣ ಮಾತ್ರ. ’'ಅಮ್ಮ ಇಲ್ಲ’ ಎಂದು ಕಣ್ಣುಕತ್ತಲು ಬಂದು ಅದೇ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು ನಿಮಿಷ ಮುಖವಿಟ್ಟು ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಎದ್ದು ಮುಖ ನೋಡಿದರೆ ಆ ಕ್ಷಣವನ್ನು ನಂಬುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣ ಮಿನುಗುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದೆರಡು ಗಂಟೆಯೇ ಕಳೆದಮೇಲೂ ಮುಖ ಕಪ್ಪಿಟ್ಟದ್ದೋ ಊದಿಕೊಂಡದ್ದೋ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗಷ್ಟೇ ಮುಖತೊಳೆದು ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಸಿನಗಲ ಕುಂಕುಮ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡ ತೇಜ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿತ್ತು.

ಅಮ್ಮನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಹಾಗೊಂದು ಗತ್ತು ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಇತ್ತು. 'ನೀನು ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೋ ದೊಡ್ಡ ಕಾಲೇಜಿನ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಾಲ್ ಆಗಿದ್ದೆ. ಅದಕ್ಕೂ ಹಿಂದೆ ಯಾವುದಾದರೂ ರಾಜ್ಯದ ಮಹಾರಾಣಿ ಆಗಿದ್ದಿರಬಹುದು’ ಎಂದು ನಾನು ಅವಳ ಕಾಲೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದುದಕ್ಕೆ ಲೆಕ್ಕವೇ ಇಲ್ಲ. ತೀರಾ ನಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗದೆ ಅಮ್ಮ ಕುಳಿತಲ್ಲೇ ಆದ ಮೇಲೂ ದಿನಕ್ಕೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ 'ಏನು ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಾಲರೇ’ ಎಂದು ಅವಳನ್ನು ತಮಾಷೆಮಾಡದ ದಿನಗಳಿರಲಿಲ್ಲ.

ತವರಿನಲ್ಲೂ ಅಮ್ಮನೇ ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳಿಗಿಂತ ಹಿರಿಯವಳಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆಕೆಗೆ ಅಂಥದೊಂದು ಗತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಬೆಳೆದುಬಂದಿರಬೇಕು. ಆ ಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಹಂಕಾರ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅಪಾರ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಇತ್ತು. ಮೂವತ್ತರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಮನೆಯ ಹಿರಿಮಗಳಾಗಿ ಹಗಲೂ ಇರುಳೂ ತುಂಬಿದ ಮನೆಯ ಕೂಳಿನ ಒನಕೆಗೆ ತೋಳಾಗಿದ್ದ ಅಮ್ಮ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ ಜೀವವಾಗಿದ್ದಳೆಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿಬಲ್ಲೆ. ಅಜ್ಜ-ಅಜ್ಜಿಗೂ ಅಮ್ಮನೆಂದರೆ ಒಂದು ಹಿಡಿ ಪ್ರೀತಿ ಜಾಸ್ತಿ ಎಂಬುದನ್ನು ಎಳವೆಯಲ್ಲೂ ನೋಡಿ ಗ್ರಹಿಸಿದ್ದುಂಟು.

ವಿಜಯವಾಣಿ | 10-05-2020 | ಸಿಬಂತಿ ಪದ್ಮನಾಭ

ಮದುವೆಯಾಗಿ ಬಂದ ಮೇಲೂ ಅಮ್ಮನಿಗೇನೂ ಸುಖದ ಸುಪ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾದಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರಷ್ಟೇ ಉಂಟು ಆ ದಿನದ ಊಟ. ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ ದುಡಿಮೆ ಸಜಹವಾದ್ದರಿಂದ ಅವಳಿಗೆ ಅದೇನು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತವೂ ಆತಂಕಕಾರಿಯೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಷ್ಟಗಳು ಬದುಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾಗ ಹೊಸ ಕಷ್ಟಗಳು ಸವಾಲುಗಳಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಕಾಣುತ್ತವಷ್ಟೆ! ಸವಾಲುಗಳನ್ನೇ ಎದುರಿಸಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ನಡೆದವರ ಮುಖ ಮತ್ತು ನಡೆನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದವರಿಗಿಂತ ಒಂದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚೇ ಸ್ವಾಭಿಮಾನವೇನೋ? 'ಎಂಟು ತಿಂಗಳ ಬಸುರಿ ನಾನು. ಹಸಿವು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚೇ. ಹಸಿವಾಗುತ್ತದೆ, ಮೊದಲು ಊಟ ಮಾಡೋಣ ಎಂದರೂ ಕೇಳದೆ ಸುಡುಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಗೇರುಬೀಜದ ಸಸಿ ನೆಡಿಸಿದ್ದರು ನಿನ್ನ ಅಪ್ಪ’ ಎಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೆರಡುಬಾರಿಯಾದರೂ ಅಮ್ಮ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಗಿಡಗಳೆಲ್ಲ ಮರಗಳಾಗಿ ಫಸಲಿನಿಂದ ತೊನೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಪರಿಶ್ರಮ ಫಸಲಾಗಿ ಬೆಳೆದುನಿಂತಾಗ, ಮಕ್ಕಳು ದೊಡ್ಡವರಾಗಿ ಕಷ್ಟದ ದಿನಗಳು ಒಂದಷ್ಟು ಹಗುರವಾದಾಗ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಭಿಮಾನವೆಂದಲ್ಲದೆ ಬೇರೇ ಯಾವ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕರೆಯಲಾಗದು.

ದಿನಕ್ಕೆ ಹದಿನೆಂಟು ಬಾರಿ ಜಗಳವಾಡಿಕೊಂಡರೂ ಅಪ್ಪನಿಗೂ ಅಮ್ಮನ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಗೌರವವಿತ್ತು. ಪ್ರೀತಿಗಿಂತಲೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಅಭಿಮಾನ ಅದು. ಕಾಡಿನ ನಡುವಿನ ಬೋಳುಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪನ ಬೇಸಾಯದ ಗಾಥೆ ಪಲ್ಲವಿಸಿದರೂ ಅದರ ಶ್ರೇಯದ ಅರೆಪಾಲನ್ನು ಅಮ್ಮನಿಗೆ ನೀಡುವುದರಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ ಎಂದೂ ಜಿಪುಣತನ ತೋರಿದ್ದಿಲ್ಲ. ತಾನು ಬಹಳ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟೆ ಎಂದು ಅವರೆಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದಿಲ್ಲ. 'ನಿಮ್ಮ ಅಮ್ಮ ಪಟ್ಟ ಕಷ್ಟ ದೊಡ್ಡದು’ ಅದೇ ಅವರು ದೊಡ್ಡವರಾದ ಮೇಲೂ ನಮಗೆಲ್ಲ ಕೊಟ್ಟ ಚಿತ್ರ. ಒಂದು ತರಕಾರಿ ಬೀಜವನ್ನೂ ಅಪ್ಪ ಕೈಯ್ಯಾರೆ ಹಾಕುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. 'ಅಮ್ಮನನ್ನು ಬರಹೇಳು. ನಾನು ಹಾಕಿದರೆ ಬರ್ಕತ್ ಆಗದು. ಅವಳು ಹಾಕಿದರೆ ಒಳ್ಳೆ ತರಕಾರಿ ಆಗುವುದು ಗ್ಯಾರಂಟಿ’ ಎಂದು ಅವರು ಎಷ್ಟೋ ಸಲ ಹೇಳುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಅದು ಅಮ್ಮನ ಮೇಲೆ ಅಪ್ಪ ಇಟ್ಟ ವಿಶ್ವಾಸ.

ವ್ಯವಹಾರಗಳೆಲ್ಲ ಅಪ್ಪನದ್ದೇ ಆದರೂ ಪೇಟೆಗೆ ಹೊರಡುವಾಗ 'ಒಂದು ಹತ್ತು ರುಪಾಯಿ ಉಂಟಾ?’ ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಅವರು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದುದು ಅಮ್ಮನನ್ನೇ. ಅಮ್ಮನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೋ ಉಳಿಕೆಯ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಣವಾದರೂ ಇದ್ದೀತು ಎಂಬುದವರ ಗಟ್ಟಿ ನಂಬಿಕೆ. ತೋಟದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಆಳುಗಳೂ ಸಂಬಳವನ್ನು ಅಮ್ಮನೇ ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಕಾದುಕೂರುತ್ತಿದ್ದುದುಂಟು. 'ಅಕ್ಕ ಎರಡು ರುಪಾಯಿಯಾದರೂ ಕೊಟ್ಟರೆ ಗೆಲುವು ಪಕ್ಕಾ’ ಎಂದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೋಳಿ ಅಂಕಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಈಸರಜ್ಜ ಅಮ್ಮನಲ್ಲಿ ಕಾಡಿಬೇಡಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಕಾಸು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.

ಆಗ ನಾನು ಐದನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಿರಬೇಕು. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಷ್ಟ್ರೇ ಒಂದು ಸ್ಟೇಶನರಿ ಅಂಗಡಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಆಗಷ್ಟೇ ಹೊಸದಾಗಿ ಟಕ್‌ಟಿಕ್ ಪೆನ್ನು ಬಂದಿತ್ತು. ಐದು ರೂಪಾಯಿ ಅದಕ್ಕೆ. ಯಾಕೋ ಅದರ ಸೊಗಸಿಗೆ ಆ ಪೆನ್ನು ನನಗೆ ಬೇಕೇಬೇಕು ಅನಿಸಿತ್ತು. ಐದು ರೂಪಾಯಿ ಎಲ್ಲಿಂದ ತರುವುದು? ಅಮ್ಮನ ದುಂಬಾಲು ಬಿದ್ದಾಯ್ತು. ಅವಳಾದರೂ ಪೆನ್ನಿಗಾಗಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ದುಡ್ಡು ಎಲ್ಲಿಂದ ತಂದಾಳು? ಬೇಕೇಬೇಕು ಅಂತ ಅನ್ನಾಹಾರ ತ್ಯಜಿಸಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದೆ. ಅತ್ತು ಕರೆದು ಗಲಾಟೆ ಮಾಡಿದೆ. ಕೊನೆಗೊಂದು ದಿನ ನನ್ನ ಕಾಟ ತಡೆಯಲಾಗದೆ ಅಮ್ಮ ಒಳಗಿಂದ ಒಂದು ಡಬ್ಬಿ ತಂದು ಹೊರಗಿನ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಸುರುವಿ ಅದರಿಂದ ಐದು, ಹತ್ತು ಪೈಸೆಯ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಒಟ್ಟು ಮಾಡಿ 'ತಗೋ’ ಅಂತ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಳು.

ಕುಣಿದಾಡಿಕೊಂಡೇ ಹೋಗಿ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಪೆನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಖರೀದಿಸಿದ ದಿನವೇ ಸಂಜೆಯಾಗುವುದರ ಒಳಗೆ ಆ ಪೆನ್ನನ್ನು ಯಾರೋ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿ ಕದ್ದುಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು. ಆಗ ನನಗೆ ಭಯವಾಯಿತಾ, ಆಘಾತವಾಯಿತಾ, ಬೇಜಾರಾಯಿತಾ, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿ ಅದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ - ಈಗ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ಆದರೆ 'ದೊಡ್ಡವನಾದ ಮೇಲೆ ನೀನು ಒಂದು ಲೋಡು ಪೆನ್ನು ತಗೋ’ ಎಂದು ಆಕೆ ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದ್ದು ಸರಿಯಾಗಿ ನೆನಪಿದೆ. ನಾನು ನಾಲ್ಕಕ್ಷರ ಗೀಚಲು ಕಲಿತದ್ದರ ಹಿಂದೆ ಅಮ್ಮನ ಒಂದು ಲೋಡು ಹರಕೆ ಇತ್ತೇನೋ? ಆದರೆ ಅವಳ ಐದು ರೂಪಾಯಿಯ ಹಿಂದೆ ಇದ್ದಿರಬಹುದಾದ ಸಂಕಟ ಮುಂದೆ ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಇಂದಿಗೂ ಆ ಘಟನೆ ನೆನಪಾದರೆ ಒಳಗೊಳಗೆಯೇ ಬೆಂದು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ. ತಿಂಗಳಿಗೆ ಲಕ್ಷ ದುಡಿದರೂ ಅಮ್ಮ ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಐದು ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸಂಪಾದಿಸಲಾರೆ.

ಎಂಎ ಓದುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ ಪಿಟಿಐ ವರದಿಗಾರನ ಹುದ್ದೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕಿದ್ದೆ. ಲಿಖಿತ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮುಗಿದು ಸಂದರ್ಶನಕ್ಕೆ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಬುಲಾವ್ ಬಂತು. ಹೋಗುವುದು ಸರಿ, ದುಡ್ಡು? ಮತ್ತೆ ಅಮ್ಮನೆಂಬ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ. ದೆಹಲಿಗೆ ಕಳಿಸುವಷ್ಟು ದುಡ್ಡು ಅವಳಿಗಾದರೂ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರಬೇಕು? ಕೊರಳಲ್ಲಿದ್ದ ಕೂದಲೆಳೆಯಂತಹ ಚಿನ್ನದ ಚೈನನ್ನು ತೆಗೆದು ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿಟ್ಟಳು- ನನ್ನಲ್ಲಿರುವುದು ಇಷ್ಟೇ, ನಿನ್ನ ಅಜ್ಜ ಕೊಟ್ಟದ್ದು; ಯಾವುದಾದರೂ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿಟ್ಟು ದುಡ್ಡು ತೆಗೆದುಕೋ ಅಂತ. ನಾನು ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದೆ. ನಾಳೆ ದೆಹಲಿಗೆ ಹೊರಡಬೇಕು ಅನ್ನುವ ಹುಮ್ಮಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಾನಿದ್ದರೆ ರಾತ್ರಿ ಅಕ್ಕಿ ಅರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಅಮ್ಮ ಕೇಳಿದಳು: 'ಆ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟರಾಗದೇ?’ ಅಂತ. ನನಗೆ ಎದೆ ಧಸಕ್ಕಂತು. ’ಛೇ! ಹೀಗೆ ಕೇಳೋದೇನಮ್ಮ ನೀನು?’ ಅಂತ ನಾನು ಬೇಸರಪಟ್ಟೆ ಆ ಕ್ಷಣ.

ಆ ಕೆಲಸ ಸಿಕ್ಕರೆ ನಮ್ಮ ಕಷ್ಟಗಳೆಲ್ಲ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅಮ್ಮನೂ ಇರಬಹುದೆಂದು ನಾನಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅವಳ ಚಿಂತೆ ಬೇರೆಯದೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅವಳ ಏಕೈಕ ಬಂಗಾರವನ್ನು ಅಡವಿಡಬೇಕಾಗಿ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಆಮೇಲೆ ಎಷ್ಟೋ ಸಲ ಅಂದುಕೊಂಡದ್ದಿದೆ. ಕೊನೆಗೂ ನಾನು ಆ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅಮ್ಮನ ಅಂತರಂಗಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧ ಯಶಸ್ಸಾದರೂ ಹೇಗೆ ಒಲಿದೀತು?

ಇಂತಿಪ್ಪ ಸಿರಿವಂತೆ ಅಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ಹತ್ತು ವರ್ಷ ನಡೆಯಲೂ ಆಗದೆ ಮಲಗಿದಳು. ಹೊಗೆ ಒಲೆಗೆ ಗಾಳಿ ಊದುತ್ತಲೇ ಬದುಕಿಡೀ ಸವೆಸಿದ್ದ ಅಮ್ಮನಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಮನೆ ಕಟ್ಟಿ ತೋರಿಸಿ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಆಸೆಪಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಮನೆ ಕಟ್ಟಿದಾಗ ಅದರೊಳಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹೆಜ್ಜೆಯಾದರೂ ನಡೆಯುವ ಶಕ್ತಿಯೇ ಅವಳಿಗೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ತಾನೂ ಎಲ್ಲರ ಹಾಗೆ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಹೊಸ ಮನೆ ತುಂಬ ಓಡಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ತುಡಿತ ಒಂದೆಡೆ, ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಅಸಹಾಯಕತೆ ನಡುವೆ, ಅಮ್ಮನ ಒಟ್ಟು ಮನಸ್ಸೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ನಿಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಎಷ್ಟೇ ಕಾಳಜಿ ಮಾಡಿದರೂ ಕೊನೆಕೊನೆಗೆ ಮಲಗಿದಲ್ಲೇ ಮಲಗಿ ಬೆನ್ನೆಲ್ಲ ಹುಣ್ಣಾಗಿ ಮಾತೂ ಬಾರದೆ ದೀರ್ಘಮೌನಕ್ಕೆ ಜಾರಿಬಿಟ್ಟಳು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಬಡವರನ್ನಾಗಿಸಿ.

'ದೇವರು ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೂ ಖುದ್ದು ಇರಲಾರ. ಅದಕ್ಕೇ ಅಮ್ಮನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ’ ಎಂಬ ಯಹೂದಿ ಗಾದೆಯೊಂದಿದೆ. ಅಮ್ಮ ವಾತ್ಸಲ್ಯದ ಪ್ರತಿಮೂರ್ತಿ, ತ್ಯಾಗಮಯಿ, ಅಕ್ಕರೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಹೆಸರು- ಎಲ್ಲವೂ ನಿಜ. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಅವಳು ಎಲ್ಲರ ಬದುಕಿನ ಬಲುದೊಡ್ಡ ಪಾಠಶಾಲೆ. ಮಾನವಸಹಜ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳೆಲ್ಲವೂ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಅಮ್ಮನಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವಳ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾರ್ಥವಿಲ್ಲ; ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಲಿ ಎಂಬ ಆಸೆ ಮಾತ್ರ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಮಾತು ಎಂದಿಗೂ ಒಪ್ಪುವಂಥದ್ದೇ: 'ಕುಪುತ್ರೋ ಜಾಯೇತ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಕುಮಾತಾ ನ ಭವತಿ’.

- ಸಿಬಂತಿ ಪದ್ಮನಾಭ ಕೆ. ವಿ.